رعد و برق یکی از خطرناک‌ترین عوامل طبیعی برای کوهنوردان می‌باشد. نام‌های مختلفی به این پدیده اطلاع می‌شود مانند: آذرخش، صاعقه و رعد و برق. اساس کار صاعقه تخلیه الکتریکی بین ابرهای می‌باشد که از نوع الکتریسیته غیرالقایی می‌باشد. اگر اختلاف بار بین زمین و ابرها به ولتاژ بالایی برسید احتمال برخورد رعد و برق به زمین وجود دارد. متاسفانه بسیار از کوهنوردان تحت تاثیر عوامل مختلف طبیعی که یکی از این عوامل رعد و برق می‌باشد، جان خود را از دست می‌دهند. پس لازم است که همه طبیعتگردان کوهنوردان نسبت به مقابله با صاعقه و رعد و برق در کوه اطلاعات کافی داشته باشند تا بتوانند جان خود و دیگران را نجات دهند. بهترین روش برای کسب اطلاعات شرکت در کلاس‌های حرفه‌ای کوهنوردی می‌باشد اما با مطالعه و کسب تجربه نیز میتوان متوجه موارد زیادی شد.
رعد و برق چیست؟
همانطور که گفته شد رعد و برق تخلیه الکتریکی بین دو ابر است که ممکن هست همراه با ایجاد صدا باشد. در اکثر طوفان‌های شدید تندری میتوان صاعقه‌های مهیبی را مشاهده نمود. رعد و برق ولتاژ بالایی ایجاد می‌کند و با برخورد به هرچیزی میتواند آن را از بین ببرد. لازم است بدانیم کدام ابرها توانایی تولید آذرخش را دارند که در مقاله‌ای جداگانه به آن خواهم پرداخت. جالب است بدانید که صاعقه باعث تولید اوزون و در نتیجه حفاظت از اتمسفر زمین می‌شود.
این مقاله مقابله با رعد و برق و صاعقه در کوه و طبیعت را تا حدی آموزش میدهد و فراگیری کامل آن برای کوهنوردان واجب است زیرا با افزایش ارتفاع احتمال برخورد صاعقه افزایش می‌یابد. بنابراین خطر اذرخش، خطری جدی برای کوهنوردان است.
در چه صورت صاعقه کوهنوردان را بیشتر تهدید می‌کند؟
هنگامی که روی یال کوه هستیم و هنگامی که از دره‌های پر آب و درخت عبور میکنیم به دلیل رسانایی بیشتر احتمال برخورد صاعقه بیشتر است. هنگامی که بدن و لباس خیس می‌شود به دلیل رسانایی بیشتر احتمال برخورد صاعقه افزایش پیدا می‌کند. در روزهایی که بارندگی و طوفان و سیل وجود دارد صعود به ارتفاعات بالا کاری بیهوده و کاملا اشتباه است. به قول معروف: گاهی صعود نکردن به قله شهامت بیشتری میخواهد. بسیاری از کوهنوردان و طبیعتگردان اصرار دارند تحت هر شرایطی قله را فتح کنند که این کار از پایه و اساس غلط است.
هنگامی که در بالادست کوه ابرهای طوفانی و تندری را مشاهده میکنیم در حالیکه در ارتفاع ما هوا مطلوب است، باید منتظر وقوع رعد و برق باشیم و بهتر است سریعا برای جلوگیری از گیر افتادن در سیل و رعد و برق ارتفاع خود را کم کنیم. حتما باید از احوال ارتفاعات و هواشناسی آن اطلاع داشته باشیم و این کار با مطالعه و تجربه به دست می‌آید.
راه‌های مقابله با رعد و برق در کوه و طبیعت چیست؟
باید بتوانیم با کسب آموزش‌ها از خود و همنودانمان در مقابل رعد و برق حفاظت کنیم.
- حتما قبل از صعود اخبار هواشناسی را چک کنید.
- در روز بارانی صعود نداشته باشید.
- تجهیزات مناسب و آنتی شوک را به همراه داشته باشید.
- از کنار آب و درختان فاصله بگیرید.
- تا جایی که میتوانید وسایل رسانای الکتریسیته را از خود دور کنید.
- در صورت شنیدن اولین صدای رعد و برق به سرعت ارتفاع خود را کم کنید.
- از رفتن به ارتفاعات بالاتر از حد مانند ارتفاع بالای ۳۰۰۰ متر خودداری کنید.
- حتما در مورد ابرها، ساختارشان و توانایی‌هایشان مطالعه داشته باشید.
- از دوره‌ها و اساتید حرفه‌ای کوهنوردی استفاده کنید.
- اگر پناهگاه کوهنوردی وجود دارد از آنجا استفاده کنید.
- رعد و برق‌های شدید حتی توانایی تخریب سنگ‌ها و صخره‌ها را دارند، پس از آن‌ها فاصله بگیرید.
- همیشه در کوهستان لوازم کمک‌های اولیه را همراه خود داشته باشید و اگر گروهی کوهنوردی میکنید یک متخصص را همراه خود داشته باشید.
اگر فردی مورد اصابت رعد و برق قرار گرفت چه کار کنیم؟
اگر چنین اتفاقی برای یکی از همنوردان شما رخ داد، ابتدا زخم‌های او را چک کنید و سپس به سراغ نبض بروید و به سرعت او را به ارتفاع پایین آورده و به مراکز درمانی انتقال بدهید. درمان این شخص نیازمند مهارت پزشکی وکمک‌های اولیه می‌باشد.
دیدگاهتان را بنویسید